Het laatste nieuws

De onderhandelingen over een nieuwe cao voor het voortgezet onderwijs zijn stukgelopen. De Algemene Onderwijsbond AOb noemt afspraken over het verlagen van de werkdruk het grootste struikelblok. De vakbond kondigt acties aan om de eisen kracht bij te zetten. De cao-onderhandelaars in het primair onderwijs zetten de onderhandelingen voor een nieuwe cao wel voort. Zij koersen op een akkoord voor 1 oktober, de gesprekken verlopen positief en constructief.

Veel kritiek vanuit het onderwijs op de plannen die het kabinet Schoof op prinsjesdag 2024 in de miljoenennota heeft gepresenteerd. Zien de sectororganisaties in het onderwijs her en der ook wat positieve punten in de onderwijsbegroting, de vakbond AOb reageert boos: het gaat om harde bezuinigingen en vage ambities, zonder financiële onderbouwingen. Want bovenop de al bekende jaarlijkse bezuiniging van een miljard euro op het hoger onderwijs moeten ook primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs de komende jaren samen honderden miljoenen inleveren.

Zeven sectororganisaties in de kinderopvang roepen het kabinet Schoof op om kinderopvangbeleid in nauwe samenwerking met de sector zelf vorm te geven, waarbij vooral rekening moet worden gehouden met uitvoerbaarheid en de betaalbaarheid voor ouders. De Nederlandse kinderopvang verzoekt het kabinet dringend de maximum uurprijs in 2026 wél te indexeren. Daarnaast is een goede fasering en monitoring van de impact van de stelselherziening essentieel.

Centraal Planbureau, Sociaal Cultureel Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving zijn tegen bezuinigingen op onderwijs. Volgens De Nederlandse planbureaus schaden de bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie onze toekomstige welvaart. Volgens de planbureaus heeft het kabinet te weinig aandacht voor de lange termijn.

Onderwijsstaatssecretaris Paul heeft eind augustus een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over de ontwikkelingen in het praktijkonderwijs. Daarin maakt zij bekend dat de pilot pro-vmbo-brugklas structureel wordt. Alle (pro- en vmbo-)scholen kunnen kiezen om een dergelijke brugklas aan te bieden. Wel zijn er nog een aantal knelpunten.

Met de aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs komt nieuw wetenschappelijk onderzoek in gevaar. Dit schrijven 300 jonge wetenschappers in een brief aan onderwijsminister Bruins van OCW. Ze willen dat hij de bezuinigingsmaatregelen terugdraait, omdat ze vrezen voor de toekomst van hun werk. Volgens de academici worden de Nederlandse kenniseconomie en het nationaal verdienvermogen direct geraakt door bezuinigingen, zowel op de korte als op de lange termijn.

Het Nederlandse onderwijs doet het goed, volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), ook in vergelijking met andere OESO-landen. Dat blijkt uit de jaarlijkse ‘Education at a Glance’ van de OESO. Zo laat het onderzoek zien dat het funderend onderwijs in Nederland goed toegankelijk is. Wel is bij ons het lerarentekort ongelijk verdeeld over regio’s, wijken en over soorten scholen. Ook gaan kinderen van ouders met lage inkomens wel erg weinig naar kinderopvang en voorschoolse educatie.

Schoolorganisaties in het primair onderwijs hebben in 2023 gezamenlijk evenveel geld uitgegeven als dat er binnen kwam. Dat blijkt uit de jaarcijfers 2023, die door DUO gepubliceerd zijn. Het is voor het eerst in jaren dat deze inkomsten en uitgaven in balans zijn. Tegelijkertijd blijven de hoogte van de reserves een punt van zorg, bij 62 procent van de schoolorganisaties is volgens de signaleringswaarde van OCW sprake van mogelijk bovenmatige reserves.

Het welbevinden van leerlingen staat onder druk. In de afgelopen jaren is de mentale gezondheid van jongeren afgenomen. De toegenomen toets- en prestatiedruk op school wordt gezien als één van de oorzaken. Met het project toetsdruk willen scholierenorganisatie LAKS en de VO-raad samen een bijdrage leveren aan het verminderen van toets- en prestatiedruk in het voortgezet onderwijs.

Uit een enquête onder 1018 basisscholen die deelnemen aan het ZonSlim-programma van het Nationaal Huidfonds blijkt dat 73 procent van de schoolpleinen onvoldoende schaduw biedt. Volgens het Nationaal Huidfonds onderstreept dit de noodzaak voor verdere maatregelen ter bescherming van kinderen tegen schadelijke uv-straling, om zo de kans op zonschade op latere leeftijd te verkleinen.

De Vereniging Netwerk Kindcentra (VNK) ontwikkelt verder op ‘pact voor kindcentra’ en heeft een primeur. Dit willen ze graag met jou en de rest van Nederland delen. De VNK stelt een uniek dashboard open beschikbaar. Deze live-rapportage biedt inzicht in het aantal en de ontwikkelingen van kindcentra in heel Nederland. 

Ga aan de slag met nieuwe mogelijkheden om leraren te overtuigen meer uren te maken. Die nadrukkelijke oproep richting het onderwijsveld doet staatssecretaris Mariëlle Paul (Funderend onderwijs en Emancipatie). Het verhogen van het aantal gewerkte uren heeft de potentie om fors bij te dragen aan het aanpakken van het lerarentekort. Paul schrijft in een brief aan de Kamer dat een aantal initiatieven die afgelopen periode zijn beproefd nu een breder vervolg krijgen. Zo hoeft een bonus niet per se een geldbedrag te zijn, maar ook meer flexibiliteit in het werk.

Het kabinet kiest in haar regeerprogramma voor duidelijke focus en maakt scherpe keuzes. Die worden in 2025 direct zichtbaar, zo blijkt uit de begroting voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). OCW brengt de basis op orde voor een goede toekomst voor leerlingen, studenten, wetenschappers, journalisten en creatieve makers. Zo moeten leerlingen en mbo-studenten door extra ondersteuning beter leren lezen, schrijven en rekenen. In het vervolgonderwijs en de wetenschap staan grote bezuinigingen voor de deur.

Nederland voorbereiden op de toekomst vraagt om focus op wat écht nodig is. Dat is dan ook de kern van het regeerprogramma voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Minister Eppo Bruins en staatssecretaris Mariëlle Paul blijven investeren in een sterk en toegankelijk stelsel van onderwijs, cultuur, media en wetenschap en een vrije en veilige samenleving voor iedereen. Zij moeten ook fors bezuinigen. Dat noopt tot scherpe en verstandige keuzes.

Yvonne Leenen is, met een lange staat van dienst in het onderwijs als docent, bestuurder, (extern) toezichthouder en adviseur, sinds 1 juli 2024 voorzitter van VTOI-NVTK. Een nadere kennismaking.

Esther de Jong (33), zelfstandig controller in het onderwijs en RvT-lid van het Samenwerkingsverband West-Friesland, is per 1 juli bestuurslid van de VTOI-NVTK. We stellen haar graag aan je voor.