Veelgestelde vragen over de adviesregeling en honorering

In 2024 heeft VTOI-NVTK opdracht gegeven aan het onderzoeks- en adviesbureau Dialogic om een onderzoek uit te voeren naar de tijdsbesteding en honorering van toezichthouders in onderwijs en kinderopvang. Toezichthouden is complexer geworden en het was wenselijk om inzicht te krijgen in wat de actuele gemiddelde tijdsbesteding van een toezichthouder in deze sectoren is.

De volgende uitgangspunten liggen ten grondslag aan de aanpassing van de adviesregeling:

1. Streven naar een adviesregeling die past bij de huidige tijd met alle veranderingen in de wettelijke verantwoordelijkheden van intern toezicht, aandacht vanuit de onderwijsinspectie en ministeries over het functioneren en professionaliseren van intern toezichtsorganen en de maatschappelijke aandacht die ‘incidenten’ trekken.
2. Streven naar een uniforme regeling voor onderwijs, kinderopvang, kindcentra en samenwerkingsverbanden.
3. Streven naar vereenvoudiging van de omzetschalen van de kinderopvang met als doel te komen tot adviesbedragen voor toezichthouders in de kinderopvang die – in vergelijking met de adviesbedragen tot en met 2024 – meer in verhouding staan tot de (toegenomen) tijdsbesteding en complexiteit.
4. Creëren van een toekomstbestendige adviesregeling voor honorering intern toezicht.
5. Een minimumvergoeding voorstellen voor toezichthouders – waarvan op individuele basis kan worden afgeweken – die taken, verantwoordelijkheden, complexiteit, professionaliteit en tijdsbesteding weerspiegelen.
6. Aandragen van (aanvullende) criteria voor kinderopvang, kindcentra en samenwerkingsverbanden voor maatwerk binnen de bandbreedten van de honoreringsklassen.

De bestuurder kan een rol spelen als sparringpartner of adviseur in het keuzeproces, vooral om de honorering te relateren aan de ontwikkelingen binnen en rondom de organisatie. Het spreekt voor zich dat de bestuurder in deze geen beslissende rol heeft, doch het is wenselijk dat hij desgevraagd de hoogte van de honorering wel moeten kunnen uitleggen aan stakeholders. Het is aan te bevelen om ook de medezeggenschap bij te betrekken voor een bredere legitimatie van de gekozen honorering.

Om de discussie over RvT-beloning te normaliseren, is transparantie essentieel. Het is belangrijk om de verantwoordelijkheden, risico’s en tijdsinvestering van toezichthouders inzichtelijk te maken, zodat de beloning in verhouding staat tot hun bijdrage. Een goed onderbouwd honoreringsbeleid, gebaseerd op objectieve criteria en periodieke evaluaties, draagt bij aan een eerlijke en begrijpelijke compensatie.

Daarnaast helpt een open dialoog met stakeholders om begrip en draagvlak te creëren. Door de honorering af te stemmen op de maatschappelijke verantwoordelijkheid en voorbeeldfunctie van de organisatie, kan onnodige controverse worden voorkomen. Het vermijden van buitensporige honoreringen en het tonen van een transparante proportionele waardering zorgt voor meer vertrouwen in de rol en meer rust in de discussie.

Op deze pagina vindt u (gratis te downloaden voor leden van VTOI-NVTK):

• Handreiking Werving en selectie leden
• Handreiking Diversiteit in de RvT
• Competentieprofiel toezichthouders

De sectoren zorg- en woningbouwverenigingen hebben hun eigen WNT-classificatie, met een afwijkende klasse-indeling van WNT OCW-sectoren. Zowel de adviesbedragen van de adviesregeling van de vereniging voor toezichthouders in de zorg (NVTZ) als de adviesregeling voor toezichthouders van woningbouwverenigingen (VTW) komen neer op maximaal 80% van de toepasselijke WNT-klasse.

VTOI-NVTK is er niet mee bekend dat er discussies zijn over honorering van externe medezeggenschapsleden. Het al dan niet toekennen van een (bescheiden) honorering aan de externen (ouders en leerlingen) is aan de bestuurder(s) van de schoolorganisaties.

De keuze voor flexibiliteit is bewust gemaakt om maatwerk mogelijk te maken en om recht te doen aan de diversiteit van organisaties. De verschillen in tijdsbesteding, complexiteit en maatschappelijke context vragen om een zekere mate van beleidsvrijheid. De adviesregeling geeft wel duidelijke richtlijnen in het streven naar een minimum honorering van 50% op termijn; een bandbreedte van 20%-50% van het adviesbedrag op de weg naar dat minimum.

Er is geen vastgestelde termijn voor realiseren van een minimum honorering van 50% van het adviesbedrag, omdat dit (onder meer) afhangt van de financiële situatie van de organisatie en de maatschappelijke context waarin de organisatie zich bevindt. Een gefaseerde invoering over een periode van 2 tot 5 jaar  is een mogelijkheid. Het is echter niet uitgesloten dat bij voldoende financiële middelen en draagvlak de stap naar (ten minste) 50% van het adviesbedrag in één stap kan worden gemaakt.

Uit onderzoek van Dialogic bleek dat de tijdsbesteding van toezichthouders in het onderwijs is toegenomen. Tegelijkertijd ligt de huidige praktijk voor de meeste interne toezichtsorganen onder het WNT-maximum. De keuze voor 80% is gerelateerd aan de uit het onderzoek toegenomen tijdsbesteding. Voorts ligt 80% van het maximum van de WNT OCW-sectoren in de lijn met de adviesregelingen honorering toezichthouders in de zorg en woningbouwverenigingen.

Bron: Onderzoek Dialogic, https://www.vtoi-nvtk.nl/media/ti1l2zfl/onderzoek-tijdsbesteding-en-honorering-toezichthouders-rapport-dialogic-09-24.pdf

De adviesregeling schrijft geen vast bedrag voor, maar biedt een proces om tot een maatschappelijk te legitimeren bedrag te komen. Het uitgangspunt is dat intern toezicht zelf de honorering bepaalt op basis van taken, verantwoordelijkheden, complexiteit, professionaliteit en tijdsbesteding. Checks and balances, zoals betrokkenheid van de bestuurder of medezeggenschap, helpen hierbij. Twee stichtingen met een vergelijkbare grootte kunnen hierdoor verschillen, omdat ze rekening houden met hun eigen context en complexiteit. Het is bewust flexibel gehouden om maatwerk mogelijk te maken.

De adviesregeling biedt ruimte voor maatwerk in complexe situaties. Bij een tijdsbesteding die meer bedraagt dan de tijdsbesteding waar de adviesregeling vanuit gaat is er ruimte om de honorering op een hoger bedrag vast te stellen dan dat van de adviesregeling, mits het maximum van de WNT-klasse niet wordt overschreden. Het intern toezichtsorgaan kan de tijdsbesteding en complexiteit apart in kaart brengen en deze gebruiken om een passende honorering te bepalen en te verantwoorden in het jaarverslag van intern toezicht.

In de praktijk komt/kwam het doorgaans voor dat de honorering van intern toezicht bij eenpitters in het VO binnen de laagste klasse WNT OCW-sectoren (BA) valt/viel, ook al is een hogere klasse op de schoolorganisatie van toepassing. Er bereikt VTOI-NVTK signalen dat (sommige) intern toezichtsorganen bij eenpitters hun honoreringsregeling onder de loep aan het nemen zijn op grond van de tijdsbesteding en ervaren complexiteit. En de beweging willen maken de toepasselijke klasse WNT OCW-sectoren als uitgangspunt te nemen en groeien naar ten minste 50% van het adviesbedrag.