Sectororganisaties bezorgd over besluit ‘Vrij en veilig onderwijs’

13-03-2025

Het wetsvoorstel ‘Vrij en veilig onderwijs’ beoogt de veiligheid van leerlingen en personeel op school te borgen. De PO-Raad, VO-raad en Sectorraad GO vinden echter de voorgestelde maatregelen in het besluit ‘te ingrijpend en onevenredig’. Privacy weegt zwaar en wordt onvoldoende gerechtvaardigd in verhouding tot het beoogde doel, vinden zij.

Het besluit ‘Vrij en veilig onderwijs’ stelt extra eisen om te voldoen aan de verplichtingen in het desbetreffende wetsvoorstel. Het behandelt de manier waarop de resultaten van de leerlingmonitor met de Inspectie van het Onderwijs moeten worden gedeeld, de omgang met de personeelsmonitor, de deskundigheidseisen voor leden van een landelijke klachtencommissies en de wijze waarop klachten worden behandeld.

De PO-Raad, VO-raad en Sectorraad GO onderschrijven het belang van een veilige schoolcultuur volledig, maar maken zich ernstig zorgen om de voorgestelde maatregelen. Met name waar het gaat over de twee monitoren die genoemd staan in het voorstel. Zo vinden zij dat het uitvragen van discriminatiegronden onaanvaardbaar grote privacyrisico’s met zich meebrengt, omdat sprake is van een grootschalige verwerking met bijzondere persoonsgegevens die mogelijk herleidbaar zijn naar een persoon. Denk aan discriminatie op grond van etniciteit, seksuele oriëntatie of gezondheid. Dit geldt zowel voor de personeelsmonitor als voor de leerlingmonitor.

Daarnaast vinden zij de uitvraag naar feitelijke veiligheidsincidenten disproportioneel. Het past niet binnen een algemene monitor die een integraal beeld van de veiligheidsbeleving op school moet schetsen. Ondertussen zorgt het verzamelen van dergelijke gegevens wel voor een verhoging van privacyrisico’s. Antwoorden over discriminatiegronden bevatten namelijk bijzondere persoonsgegevens. Daarnaast moet er zeer zorgvuldig worden omgegaan met informatie over strafbare feiten, bijvoorbeeld bij seksueel misbruik of mishandeling. En is het de vraag of dit wel of niet direct te relateren is aan de omgeving en mensen op school.

Ook vinden de sectororganisaties dat de verwerkingsverantwoordelijkheid onterecht bij het bevoegd gezag wordt gelegd en nauwkeurige criteria voor passende beveiligingsmaatregelen ontbreken. Tot slot moeten scholen vanwege de verhoogde privacyrisico’s van de monitoren een zogenoemd data protection impact assessment (DPIA) uitvoeren. Dit brengt een zware administratieve last voor schoolbesturen met zich mee en vereist specifieke deskundigheid.