Oppositiepartijen krijgen onderwijsbezuinigingen voorlopig niet van tafel

19-06-2025

De plannen voor forse bezuinigingen op het onderwijs leiden tot brede politieke en maatschappelijke zorgen. In de Tweede Kamer klinkt vanuit de oppositie – van links tot rechts – de oproep om de bezuinigingen uit de Voorjaarsnota terug te draaien. Ook binnen het onderwijsveld is het verzet groot: diverse organisaties vragen de politiek dringend om kwetsbare leerlingen te ontzien en te investeren in de toekomst van het onderwijs.

De Voorjaarsnota voorziet in ruim 400 miljoen euro aan nieuwe bezuinigingen op het onderwijs, bovenop de 1,1 miljard euro die eerder al door de Eerste Kamer is goedgekeurd. Daarmee gaat het in totaal om circa 1,5 miljard aan besparingen. Het schrappen van de onderwijskansenregeling in het voortgezet onderwijs – goed voor 177 miljoen euro – geldt als een van de meest omstreden maatregelen. Veel partijen en onderwijsorganisaties waarschuwen dat deze bezuiniging vooral leerlingen in kwetsbare posities zal raken. De afgelopen maanden leidde dit tot petities, demonstraties en stakingen in het hele land, met tienduizenden deelnemers.

Tijdens het debat over de Voorjaarsnota pleitte een brede groep oppositiepartijen, waaronder CDA, ChristenUnie, SGP, JA21 en D66, ervoor om 407 miljoen euro aan onderwijsbezuinigingen terug te draaien. Hoewel hun voorstel als “sympathiek” werd bestempeld door onder meer NSC, kon het nog niet op voldoende steun rekenen omdat de dekking ontbreekt. Tegelijkertijd dienden linkse partijen zoals GroenLinks-PvdA, SP, Volt, PvdD en Denk een voorstel in om de volledige anderhalf miljard aan onderwijsbesparingen te schrappen. Zij stelden alternatieve financiering voor, zoals het aanpakken van belastingconstructies en het afschaffen van fossiele subsidies. D66 diende daarnaast een eigen amendement in om alle bezuinigingen ongedaan te maken, met dekking uit een kleinere verlaging van het eigen risico in de zorg.

De regeringspartijen VVD, NSC en BBB geven aan open te staan voor alternatieven, maar benadrukken dat de begroting sluitend moet blijven en dat er voor elke aanpassing een solide financiële dekking nodig is. Demissionair minister Heinen (Financiën) riep partijen op om met haalbare voorstellen te komen. 

Ondanks de financiële uitdagingen klinkt in het debat een gemeenschappelijke erkenning van het belang van goed onderwijs voor de toekomst van Nederland. Veel partijen onderstrepen de noodzaak om kwetsbare leerlingen te ondersteunen en om te blijven investeren in de kennis en vaardigheden die ons land sterker maken.

De komende weken wordt er gezocht naar een breed gedragen oplossing. Beide Kamers zullen deze zomer over de Voorjaarsnota stemmen. Het is onduidelijk wat er gebeurt als de Eerste Kamer dan niet akkoord gaat. In een recent advies van de Raad van State staat dat de regering dan zo snel mogelijk een nieuwe begroting moet indienen. Op dat advies moet ook nog een reactie komen van het kabinet, schrijft de NOS.