Inzet van honden in het basisonderwijs
22-05-2025
Veel kinderen in het basisonderwijs hebben specifieke onderwijsbehoeften. Kan Animal Assisted Education (AAE), onderwijs met de ondersteuning van honden, bijdragen aan de ontwikkeling van deze leerlingen binnen het kader van passend onderwijs? Riki Verhoeven geeft in haar proefschrift hierop een positief antwoord. AAE blijkt volgens haar verkennend onderzoek daadwerkelijk bij te kunnen dragen aan de sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen tussen de 8 en 13 jaar. Verhoeven concludeert dat AAE aantoonbaar positieve effecten op sociaal-emotioneel functioneren van leerlingen heeft. Leerlingen rapporteren meer zelfvertrouwen, betere communicatie en sterkere sociale betrokkenheid na deelname aan AAE-sessies. Ook leerkrachten en ouders zien positieve veranderingen in gedrag, expressie en samenwerking in en buiten de school. Zowel kwantitatieve (enquêtes, videoanalyses) als kwalitatieve (interviews) data ondersteunen deze bevindingen. Daarnaast profiteren niet enkel leerlingen van AAE, maar ook leerkrachten ervaren professionele groei. Scholen hebben steeds vaker te maken met leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben op sociaal-emotioneel of gedragsmatig vlak. Leraren voelen zich daarbij regelmatig onvoldoende toegerust. Scholen zoeken naar wegen om hiermee om te gaan en een relatief nieuwe vorm hiervan is AAE met honden. Het onderzoek van Riki Verhoeven richt zich op de wetenschappelijke onderbouwing van mens-dier interacties binnen het onderwijs, met speciale aandacht voor het Nederlandse DOG-project - een tien weken durende interventie waarin een gespecialiseerde leerkracht met hond-geassisteerde sessies werkt met leerlingen op basisscholen. De resultaten uit het onderzoek van Verhoeven kunnen dienen als basis voor verdere implementatie van AAE in het onderwijs. De verkregen inzichten kunnen helpen bij de ontwikkeling van gestandaardiseerde protocollen en trainingen voor begeleiders. Scholen kunnen AAE overwegen als onderdeel van hun aanpak voor leerlingen met ondersteuningsbehoeften. Riki Verhoeven (Nijmegen, 1959) is leerkracht, pedagoog en opleidingsmanager. Op donderdag 5 juni 2025 om 13.30 uur verdedigt zij haar proefschrift met de titel ‘Een Hondenbaan?! Animal Assisted Education: Een innovatieve methodiek waarin honden kunnen bijdragen aan de sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen van 8 tot 13 jaar in het Nederlands Primair Onderwijs’ bij de faculteit psychologie, antrozoölogie, van de Open Universiteit in Heerlen.