Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

23-05-2025

De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar het Jaarverslag 2024 en de bedrijfsvoering van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Lees hier hun conclusies of download het rapport

Conclusies

Bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) waren in 2024 de uitgaven € 56,5 miljard, de ontvangsten € 2,4 miljard en de verplichtingen € 61,1 miljard.

Lerarentekort terugdringen, gelijke kansen bevorderen en ervoor zorgen dat kinderen beter kunnen lezen en rekenen. Dat zijn doelen die de minister van OCW belangrijk vindt en waaraan hij veel geld uitgeeft. Maar het is vaak niet goed te volgen waar het geld naartoe gaat. De minister kan meer duidelijkheid geven over het verband tussen doelen, maatregelen, geld en resultaten. Ook kan hij duidelijker zijn over wat hij van scholen verwacht, want regie voeren helpt om betere resultaten te krijgen.

Een groot deel van het geld (€ 27,7 miljard) gaat naar het primair en voortgezet onderwijs. Het kabinet wil de basisvaardigheden verbeteren en het lerarentekort aanpakken. Het ministerie werkt daarom aan het Herstelplan kwaliteit funderend onderwijs.

Het vorige kabinet investeerde extra geld in hoger onderwijs en wetenschap, bijvoorbeeld om de werkdruk te verlagen en ongebonden onderzoek te stimuleren. Het huidige kabinet wil hierop € 132 miljoen bezuinigen. Onbekend is hoe de minister met minder geld dezelfde doelen wil bereiken.

Kansenongelijkheid in het mbo: meer regie van de minister nodig

Begin 2024 was er, ondanks maatregelen van de minister, nog steeds kansenongelijkheid in het mbo. Daarom maakten de minister en mbo-instellingen afspraken om deze situatie te verbeteren. Dit vinden we positief. De minister geeft mbo-instellingen hiervoor ruim € 1 miljard extra. Hij heeft nog niet duidelijk gemaakt wat ‘gelijke kansen’ zijn en voor welke studenten het nodig is dit te regelen. Verder heeft hij niet gezegd wat hij eind 2027 wil bereiken en welke informatie hij gaat verzamelen om te zien of hij zijn doelen bereikt. De minister laat zo mogelijkheden liggen. Meer regie is nodig om gelijke kansen van mbo-studenten te bevorderen. Hij kan dat alsnog doen in het najaar van 2025, bij een tussentijdse evaluatie. 

Scholen met subsidie basisvaardigheden zien betere prestaties in taal en rekenen

Met het Masterplan basisvaardigheden wil de staatssecretaris basisvaardigheden zoals lezen, schrijven en rekenen verbeteren. Eind 2024 kon zij ten dele vaststellen of het eerste tussendoel van het Masterplan is bereikt. Op basis van zelfrapportage door subsidiescholen zag zij een eerste verbetering in taal en rekenen. Of deze verbetering het gevolg is van de subsidie, is nu nog niet duidelijk. Eind 2025 verschijnt hierover een onderzoek van het Centraal Planbureau.

Geen controle op toelaatbaarheidsverklaring voor speciaal onderwijs

Scholen voor speciaal onderwijs moeten een verklaring aanvragen om geld te krijgen van het ministerie. Daarbij moeten ze opgeven hoeveel extra ondersteuning een leerling nodig heeft. Hoe groter de opgave, hoe meer geld een school krijgt. De kans bestaat dat scholen meer geld vragen dan nodig. De minister controleert dat niet. 

Samenvattend oordeel over de financiële informatie in het Jaarverslag 2024 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap